Kadın evlendikten sonra kendi soyadını kullanabilir mi? İşte tüm kadınları ilgilendiren karar
AYM, bütün kadınları ilgilendiren bir kararı yürürlüğe sundu. Türk Medeni Kanunu’nda “kadının evlilikten sonra bekarlık soyismini ancak eşinin soyadının önünde kullanabilmesine” imkan veren hükmü “eşitliğe aykırı olduğu” gerekçesiyle iptal edildi.
AYM’nin aldığı karara göre evlenen kadınlar artık kocasının soyadını kullanmak zorunda kalmayacak. Kadınlar, sadece kendi soyadlarını veya kocasının soyadıyla birlikte kullanmayı seçebilecekler. Kararın 9 ay son yürürlüğe gireceğini belirtildi.
KARARIN GEREKÇESİ SUNULDU
Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa’nın 10’uncu maddesine göre herkesin eşit olduğu, bu durumun hukuksal durumlar için de geçerli olduğu ifade edildi. İptali istenen kanunun, evlenen kadınlara, evlenmeden önceki soyadlarını tek başına kullanma hakkını tanımadığı belirtilen kararda, bunun yanında 1997’deki değişiklikle eşinin soyadının önünde önceki bekarlık soyadını kullanabilmesinin yasal hale geldiği aktarıldı.
“EŞLER ARASINDA CİNSİYET TEMELİNDE FARKLI MUAMELE”
Kararda, 4721 sayılı kanunun tarihsel süreçte eşlerin evlilik birlikteliğindeki konumlarının eşitlik ilkesi çerçevesinde yeniden düzenlendiğini, bu düzenlemelerin temel ilkesinin “kadın ile erkek eşitliği” olduğu kaydedildi. Anılan kanunun, eşitlik ilkesine aykırı olduğuna işaret edilen kararda, “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır.” hükmüne yer verildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) de benzer yöndeki başvurularda, kadının evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanmasına izin verilmemesini ihlal saydığı vurgulanan kararda, AYM ve Yargıtay’ın, soyadına ilişkin uyuşmazlıklarda “AİHM kararlarına uyulması yönünde içtihat geliştirdikleri” bildirildi.
“BU KURAL ANAYASAYA AYKIRI, İPTALİ GEREKİR”
Anılan kanunun “farklı muamele” nedeniyle anayasaya aykırı olduğu belirtilen kararda, “Bu itibarla evlenmeden önceki soyadının evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Açıklanan nedenle kural anayasanın 10’uncu maddesine aykırıdır, iptali gerekir.” değerlendirmesine yer verildi.
